Barbara Woźniak laureatką VII. Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza

Barbara Woźniak, autorka książki „Niejedno” została laureatką siódmej edycji Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza. Na rezydencję literacką w Vence na południu Francji decyzją kapituły pojedzie Mateusz Pakuła, autor książki „Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję”. Ogłoszenie laureatki tegorocznej Nagrody oraz pisarza, który pojedzie do Vence nastąpiło podczas gali, która zakończyła odbywający się w Radomiu i we Wsoli festiwal „Opętani Literaturą”. 

- W czasach, w których łatwo głosimy tezy o fatalnym stanie polskiej literatury fabularnej, Barbara Woźniak proponuje pełnowymiarową powieść o starości, chorobie, opiece, marności pracy akademickiej i znużeniu życiem. Najbardziej intrygujący w tej powieści jest główny bohater, niewidoczna gdzie indziej w literaturze postać opiekuna. Zachwycił nas także różnorodny język powieści, czuły i empatyczny w narracji o chorym na Alzheimera ojcu, zaczepny w trudnych dialogach z córką, fachowy, ale nie pozbawiony ironii w opisie zajęć ze studentami. To powieść rodzinna, ale także pełna odniesień do filozofii, literatury i nauki. „Niejedno” jest debiutem, ale zarazem dziełem dojrzałej już pisarki – to fragment laudacji odczytanej przez Zofię Król, członkinię Kapituły Nagrody. 

Barbara Woźniak otrzymała 40 tys złotych i lornetkę, będącą symbolem Gombrowiczowskiej uważności wobec życia.

- Tą książką chcę zwrócić uwagę przede wszystkim na sytuację opiekunów, osób opiekujących się ludźmi starszymi, zależnymi. Żyjemy w społeczeństwach, które się starzeją. Ostatnia faza naszego życia, tzw czwarty wiek, to jest czas zależności. Czas, kiedy człowiek najczęściej jest niesamodzielny, zdany na opiekę innych. Najczęściej to opieka rodziny. Państwo wspiera opiekunów w stopniu niewystarczającym. Dlatego chciałam zwrócić uwagę na sytuację opiekunów, osób, o których bardzo mało się mówi. To, że dostałam nagrodę, zwiększa szansę, że tak będzie – mówi Barbara Woźniak. 

Mateusz Pakuła jest dramatopisarzem, dramaturgiem i reżyserem teatralnym. Książka „Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję” jest jego debiutem prozatorskim. -  Autor znalazł wyjątkową formę literacką, żeby opowiedzieć o wściekłej bezradności w obliczu cierpienia umierającego ojca. Dosłowność i brutalność opisów jest tu w pełni uzasadniona doświadczeniem granicznym. Pakuła żąda prawa do godnej śmierci i proponuje nowy model literatury zaangażowanej – mówiła Justyna Sobolewska, członkini Kapituły Nagrody, uzasadniając przyznanie rezydencji literackiej w Vence Mateuszowi Pakule.

- Wszelkie wyróżnienia i nagrody po pierwsze dają autorowi poczucie, że to co napisał ma sens, nie tylko dla niego samego, a po drugie, co jest ogromnie istotne, pomagają w dotarciu książki do szerszego grona odbiorców. Zwracają na tę książkę uwagę – komentował Mateusz Pakuła. 

Członkowie kapituły podkreślają, że w tym roku wszystkie nominowane książki mówiły o sprawach bardzo trudnych. - W tym czasie bardzo trudnym potrzebujemy lektur, które pomagają nam myśleć o współczesności, które pomagają nam szukać narzędzi do myślenia o tym, co najtrudniejsze, o tych trudnych rzeczach, które dzieją się za granicami, ale także w naszych głowach – mówi Zofia Król. - Doceniliśmy książki, które jakoś nam w tym pomagają. Natomiast te dwie wyróżnione książki dotyczą czegoś niezwykle ważnego, bo dotyczą opieki nad osobami starszymi i umierającymi.

- To są różne formy literackie, ale w obydwu przypadkach autorzy znaleźli formę, żeby opowiedzieć o tych doświadczeniach. Mieliśmy wrażenie, że właściwie wszystkie pięć nominowanych książek to książki ważne, które mówią o rzeczach traumatycznych, ale niezwykle istotnych. I to właśnie było niezwykłe w tej edycji właśnie to podjęcie tych tematów  i ta panorama rzeczy, które te książki ze sobą niosą – dodała Justyna Sobolewska. 

Więcej na temat laureatów VII. edycji Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza można posłuchać tutaj:

Barbara Woźniak laureatką VII. Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza

Lucyna Wardecka

Radio Nowy Świat jest patronem medialnym VII. edycji Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza