Do czego są nam potrzebne podatki? Rozmowa z dr. Marcinem Januszem

8 lutego 2022

Lucyna Wardecka

Eksperci z Centrum im. Adama Smitha obliczyli, że obciążenie przeciętnego Polaka podatkami pośrednimi i bezpośrednimi wynosi prawie 45%. Jaka jest świadomość finansowa polskiego społeczeństwa? Czy Polacy akceptują wysokość narzuconych podatków i czy przestrzegają obowiązującego prawa podatkowego? 90% badanych Polaków słyszało o podatku VAT, ale tylko 42% spośród nich uważa, że taki podatek płaci – mówił na antenie RNŚ dr Marcin Janusz z Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, z którym w popołudniowej audycji rozmawiał Michał Porycki.

- Istnieje pewien katalog postaw dotyczący stosunku do płacenia podatków. Polacy nie różnią się specjalnie od obywateli innych państw. Część z nas płaci podatki „bez mrugnięcia okiem", część robi wiele, by obniżyć ich wysokość. Jeszcze inni w sposób permanentny unikają płacenia podatków mając pełną świadomość konsekwencji takiej postawy – zauważył dr Marcin Janusz.

- Wpisuje się to w tezy postawione kilkadziesiąt lat temu w pracach uznanych ekonomistów. Jedni twierdzili, że podatek jest wbrew naturze człowieka. Inni przeciwstawnie głosili, że świadomość nieuchronności płacenia podatków jest związana ze świadomością obywatelską i z tym, że oprócz myślenia o sobie myślimy też o dobru wspólnym – tłumaczył.

- Cztery lata temu Uniwersytet Warszawski przeprowadził badania zatytułowane „Czego Polacy nie wiedzą o podatkach?”. Wynika z nich kilka uderzających konkluzji dotyczących świadomości finansowej polskiego społeczeństwa. 90% badanych twierdziło, że słyszało o podatku PIT, ale 16% osób pracujących na umowę o pracę było przekonanych, że takiego podatku nie płaci. 90% badanych słyszało o podatku VAT, ale tylko 42% uważało, że go płaci. 21% uważało, że nie płaci żadnych podatków – podkreślił dr Marcin Janusz.

- Myślę, że zniesienie podatków w pierwszej kolejności uderzałaby w ustalenia zbiorowej koordynacji redystrybucji dóbr publicznych. Indywidualne decydowanie o sobie w skali makro stałoby się znacznie trudniejsze. Przykładowo: zapadając na nieuleczalną lub przewlekłą chorobę opieramy się bowiem na dobrach publicznych, które finansowane są głównie z podatków. Sytuacja, w której podatki miałyby całkowicie zniknąć z naszego życia wydaje się na ten moment wątpliwa – podsumował.

Całej rozmowy Michała Poryckiego z dr. Marcinem Januszem można posłuchać tutaj:

Do czego są nam potrzebne podatki? Rozmowa z dr. Marcinem Januszem

Lucyna Wardecka

Więcej ciekawych audycji dostępnych jest w zakładce podcastów. Aby z niej skorzystać, zostań Patronem Radia Nowy Świat