Warto mieć na uwadze, że terminy usług mechaników rowerowych to tygodnie, a czasami nawet miesiące. Przed rajdem warto "zakręcić nogą" i wybrać się na kilka wycieczek, aby rozjeździć się przed głównym wydarzeniem.
Po umyciu roweru, dokładnie sprawdź:
➽ Opony i ciśnienie powietrza
◦ Sprawdź stan opon: nie powinny mieć mikropęknięć, przetarć, wybrzuszeń czy ubytków bieżnika. ◦ Bieżnik powinien być wyraźny i niezużyty, co zapewni lepszą kontrolę nad rowerem, zwłaszcza na mokrym asfalcie. ◦ Sprawdź ciśnienie powietrza (zalecane skrajne wartości są podane na boku opony):
→ Zbyt niskie ciśnienie = większe opory toczenia i ryzyko przebicia. → Zbyt wysokie ciśnienie = mniejszy komfort jazdy, większe zużycie.
◦ Możesz skorzystać z kalkulatorów online, które pomagają dobrać optymalne ciśnienie do wagi Twojej i roweru.
➽ Hamulce
◦ Test jazdy: Sprawdź hamowanie na krótkim odcinku – powinno być płynne, bez hałasów i szarpania. ◦ Hamulce szczękowe (obręczowe):
→ Klocki nie mogą być starte (widoczne rowki), powinny trafiać w obręcz i nie obcierać o oponę. → Podczas hamowania klocki powinny równomiernie dociskać i odsuwać się od obręczy. → Linki w pancerzach muszą przesuwać się płynnie – bez zatarć. → Luz na ramionach, do których przymocowane są klocki – wymaga wizyty u mechanika. → Postrzępiona lub zardzewiała linka – do wymiany.
◦ Hamulce tarczowe:
→ Stan klocków: Jeśli okładziny są cieńsze niż 1 mm, należy rozważyć wymianę. → Tarcza: Nie powinna mieć przebarwień, bruzd ani ocierać o klocki (bicie boczne). Powinna mieć grubość większą od minimalnej (wartość ta zwykle jest napisana na ramionach tarczy). → Klamka: Powinna działać szybko i z oporem. "Gąbczasta" reakcja to objaw zapowietrzenia (w hamulcach hydraulicznych) lub zbyt luźnej linki (w mechanicznych). → Mocowanie: Tarcza i zacisk muszą być dokręcone (bez wyczuwalnych luzów).
◦ Hamulce w piaście / rolkowe:
→ Wymagają okresowego smarowania. → Objawy zużycia: słaba skuteczność, opóźniona reakcja, szarpanie, metaliczne dźwięki, przegrzewanie się piasty podczas jazdy, luz lub przeskakiwanie pedałów (w torpedo).
➽ Napęd
◦ Unikaj "przekoszenia", czyli skrajnych kombinacji zębatek (nie dotyczy napędów z jedną tarczą i kasetą z tyłu). ◦ Łańcuch:
→ Test ręczny: Jeśli można odciągnąć łańcuch od przedniej zębatki i widać cały ząb – czas na wymianę. → Łańcuch powinien być czysty i nasmarowany olejem lub woskiem (nie WD-40).
◦ Zębatki (korba + kaseta):
→ Jeśli zęby przypominają "płetwy rekina" – są zużyte. → Przeskakiwanie łańcucha pod obciążeniem – konieczna wizyta u mechanika. → Trudności w zmianie biegów również mogą oznaczać zużycie.
◦ Przerzutki i kółeczka:
→ Przerzutki powinny pracować lekko i precyzyjnie. → Kółeczka tylnej przerzutki: sprawdź, czy nie są starte.
◦ Linki i pancerze: Zardzewiałe lub postrzępione – do wymiany.
➽ Stery
◦ Test z hamulcem:
→ Stań nad rowerem i zaciśnij przedni hamulec. → Delikatnie kołysz rowerem do przodu i do tyłu. → Jeśli poczujesz stuknięcie lub luz w okolicach główki ramy (gdzie widelec łączy się z ramą), oznacza to, że stery są zbyt luźne. → Jeśli masz amortyzator przedni, luz może być spowodowany jego zużyciem.
◦ Dotykowy test przy główce ramy:
→ Jedną ręką złap za przedni hamulec, drugą połóż na styku widelca i ramy. → Kołysz rowerem – jeśli czujesz ruch między elementami, to znak, że luz występuje.
◦ Test swobodnego skrętu:
→ Unieś przednie koło lekko nad ziemię. → Obróć kierownicę w lewo i prawo. → Jeśli kierownica nie obraca się płynnie lub zatrzymuje się w jednej pozycji, stery mogą być zbyt mocno dokręcone.
➽ Suport
◦ Objawy zużytego lub uszkodzonego suportu:
→ Stuki lub trzaski podczas pedałowania. → Luz w korbie – możesz wyczuć ruch poprzeczny. → Opór lub szarpanie przy obracaniu korbą. → Zgrzyty lub skrzypienie z okolic suportu.
◦ Jak sprawdzić suport bez demontażu:
→ Złap korbę i poruszaj ją na boki (prostopadle do ramy): Jeśli wyczuwasz luz – suport może być zużyty lub źle dokręcony. → Obróć korbę ręką: Powinna kręcić się płynnie i cicho. Opór, szarpanie lub hałas mogą świadczyć o zużyciu łożysk. → Słuchaj podczas jazdy: Stuki przy każdym obrocie to klasyczny objaw zużycia.
➽ Koła i szprychy
◦ Podnieś rower, zakręć kołem i obserwuj obręcz: nie powinna się "bujać" na boki. Bicie boczne lub pionowe oznacza konieczność centrowania. ◦ Ściśnij palcami dwie sąsiadujące szprychy – powinny stawiać lekki opór i brzmieć podobnie. Nierówne napięcie to większe ryzyko pęknięcia lub deformacji obręczy. ◦ Sprawdź, czy na obręczy nie ma pęknięć, wgnieceń, korozji lub uszkodzonych nypli. ◦ Poruszaj obręczą na boki, trzymając drugą ręką za ramę/widelec – nie powinno być luzu.
➽ Śruby i mocowania
◦ Sprawdź dokręcenie wszystkich elementów osprzętu, w tym:
→ Siodełka → Kierownicy → Bagażnika → Błotników → Stopki
➽ Oświetlenie, odblaski i dzwonek
◦ Sprawdź działanie świateł (przód i tył). ◦ Upewnij się, że masz odblaski: biały z przodu, czerwony z tyłu. ◦ Dzwonek jest obowiązkowy i niezwykle przydatny w miejskim ruchu.
➽ Ustawienie wygodnej pozycji na rowerze
◦ Ogólnie pozycja na rowerze powinna być komfortowa. Nie powinno być wrażenia "spadania na kierownicę". ◦ Podstawowy wpływ na to ma dopasowanie rozmiaru ramy roweru do wzrostu. ◦ Podczas jazdy:
→ Ręce powinny być lekko ugięte w łokciach. → Nadgarstki powinny być w naturalnej pozycji (dostosuj ustawienie klamek hamulców). → Nogi podczas pedałowania nie powinny prostować się całkowicie w kolanach. → W zależności od geometrii ramy, kierownica powinna zasłaniać oś przedniego koła.
◦ Podstawa to siodełko:
→ Wysokość siodełka : Usiądź na rowerze, postaw piętę na pedale w dolnej pozycji – noga powinna być wyprostowana. → Przód–tył : Ustaw korby w poziomie. Kolano powinno znajdować się nad osią pedału. → Kąt nachylenia : Rozpocznij od pozycji poziomej. Jeśli zsuwasz się do przodu – lekko podnieś przód siodełka. Jeśli czujesz nadmierny nacisk – obniż przód siodełka. → Metoda LeMonda (dla precyzyjnych): Zmierz długość wewnętrzną nogi w butach rowerowych (od krocza do podłogi, z książką między nogami). Pomnóż wynik przez 0,883. Otrzymana wartość to odległość od środka suportu do górnej części siodełka (mierzone wzdłuż rury podsiodłowej).
➽ Co warto zabrać ze sobą
Lista sugerowanych rzeczy, zależna od dostępnego miejsca:
◦ Majtki Tour de Slezak ◦ Apteczka ◦ Bidon/y ◦ Dętka (dopasowana do rozmiaru opon i wentyla: Presta, Schrader, Dunlop-Woods) ◦ Łatki + klej, lub łatki samoprzylepne ◦ Zapasowe linki – do hamulców i przerzutek ◦ Zapasowe klocki hamulcowe – szczególnie przy hamulcach tarczowych ◦ Zapasowy hak przerzutki – bardzo łatwo go uszkodzić, prosto wymienić, a jego brak utrudnia dalszą jazdę (rodzajów haków są setki) ◦ Spinka do łańcucha – dopasowana do liczby rzędów kasety (szerokości łańcucha) ◦ Multitool rowerowy – z imbusami, śrubokrętem, torxem, skuwaczem do łańcucha ◦ Pompka – ręczna lub na CO₂ (z nabojami) ◦ Łyżki do opon – najlepiej 2–3 sztuki ◦ Rozkuwacz do łańcucha – jeśli nie masz go w multitoolu ◦ Klucz do nypli – j.w.◦ Trytytki (opaski zaciskowe) – różne rozmiary, do awaryjnych napraw ◦ Taśma izolacyjna / srebrna – do wszystkiego ◦ Rzepy, gumki, linka – do mocowania i zabezpieczania ◦ Rękawiczki jednorazowe – do brudnych napraw ◦ Smar do łańcucha – w małej buteleczce ◦ Mini szmatka – do czyszczenia napędu ◦ Knoty do opon tubeless – jeśli jeździsz bezdętkowo ◦ Zapięcie rowerowe ◦ Zapasowe baterie / powerbank ◦ Kilka śrubek z nakrętkami
Sponsoring