wróć

Stulecie dziwów 200

21 września 2024

56:10

O odcinku

W naszej audycji rzadko i ostrożnie mówimy o przejawach zła, których XX wiek był, prawdę mówiąc, pełen. Częściej staramy się pokazywać to, co w minionym stuleciu było intrygujące i/lub wartościowe. Ale faktem jest, że niektóre wydarzenia zadziwiają – grozą i okrucieństwem.
Robię ten wstęp, ponieważ tym razem zapraszamy do rozmowy o sprawie ciekawej, ale przerażającej: o likwidacji getta łódzkiego (ostatni transport do Auschwitz-Birkenau miał miejsce 29 sierpnia 1944). „Ghetto Litzmannstadt” miało całkowicie odmienny charakter od innych dzielnic zamkniętych w okupowanej Polsce. Hitlerowcy zrobili z niego obóz pracy przymusowej, a szef administracji żydowskiej, Chaim Rumkowski, próbował uczynić z niego dochodowe przedsiębiorstwo, dzięki czemu okupantom miałaby się nie opłacać eksterminacja jego mieszkańców-pracowników.
Rumkowski został zapamiętany jako postać co najmniej dwuznaczna. Ale trzeba przyznać, że jego plan o mało się nie powiódł: gdyby nie zatrzymanie przez Sowietów ofensywy, prawdopodobnie w oczekiwaniu na wykrwawienie się Powstania warszawskiego, Armia Czerwone zajęłaby prawdopodobnie getto łódzkie pełne ludzi…

O tej nieoczywistej historii opowie w "Stuleciu dziwów" dr Ewa Wiatr z Centrum Badań Żydowskich Uniwersytetu Łódzkiego.

Zapraszamy – Kacper Siedlecki i ja,
Jerzy Sosnowski

Playlista audycji:

Motki Ganef, Stefano Bonvini, Yaacov Shapiro, Gregori Schechter & Enrique Ugarte - Freitik oif der Nacht
KlezRoym - Rumkovsky Khaym
Zbigniew Preisner - Dream (feat. Archie Buchanan)
Kroke - Love (Lullaby For Kamila)